Najczęściej opisywane w internecie objawy insulinooporności są niespecyficzne. Senność po posiłkach, rozdrażnienie, apetyt na słodkie, bóle głowy… Kto z nas miewa takie symptomy od czasu do czasu, ręka w górę! Nie oznacza to przecież, że u każdego z nas występuje problem z opornością tkanek na insulinę.

Jeśli interesuje Cię, jakie są bardziej specyficzne dla insulinooporności objawy, które możesz sam/a znaleźć na swojej skórze, to zapraszam do lektury 😉

Dołącz do czytelników newslettera i odbierz bezpłatne Kompendium, które pomoże Ci zrozumieć, co właściwie mówi Twój wynik lipidogramu. I co z tym zrobić.

1. Obwód talii, czyli otyłość brzuszna (trzewna)

Pierwszy z objawów może nie zupełnie dotyczy skóry, ale jest widoczny gołym okiem, kiedy patrzysz na swoją sylwetkę i jest nim otyłość brzuszna.


otyłość brzuszna

Obwód talii u osób rasy kaukaskiej powinien wynosić:

≤80 cm u kobiet

≤94 cm u mężczyzn


Dlaczego właśnie ten typ otyłości jest najbardziej szkodliwy?

Dlatego, że wskazuje ona na nadmierne napełnienie magazynów tkanki tłuszczowej zlokalizowanych w okolicy brzucha i narządów wewnętrznych.

A to właśnie ten rodzaj komórek tłuszczowych jest najbardziej aktywny hormonalnie i najszybciej reaguje na przeciążenie zapasami tłuszczów.

Objawy insulinooporności to m.in. otyłość brzuszna (trzewna). Insulinooporność objawy skórne. Insulinooporość objawy skórne.
Otyłość trzewna (brzuszna) dotyczy Ciebie, jeśli Twój obwód talii wynosi: ≥ 80 cm dla kobiet i ≥ 94 cm dla mężczyzn (rasa kaukaska).

Sprawdź również: Jak odtłuścić wątrobę?

W efekcie, otyłość brzuszna, znacznie szybciej niż ta typowo podskórna z innych okolic uruchamia całą kaskadę prowadzącą do rozwoju oporności tkanek na insulinę. Jak wygląda ten proces, opisałam w poście na temat związku otyłości z insulinoopornością.

2. Charakterystyczny objaw insulinooporności: rogowacenie ciemne (acanthosis nigricans)

Rogowacenie ciemne jest jednym z najczęstszych objawów insulinooporności.

Wywołane jest działaniem na skórę zbyt wysokich poziomów insuliny, która pobudza nadmierne podziały komórkowe naskórka i w konsekwencji jego przerost1.

Wpływ ten nazywa się działaniem mitogennym i leży u podłoża kilku innych chorób skóry związanych z wysokim poziomem insuliny (patrz niżej).

Jeden z objawów insulinooporności: rogowacenie ciemne na łokciu, łokciach. Rogowacenie ciemne insulinooporość objawy skórne. Rogowacenie ciemne skóry. Insulinooporność objawy skórne.
Insulinooporność objawy skórne: Rogowacenie ciemne na łokciu.
Zdjęcie: Dermnetz.org

Więcej o niekorzystnym wpływie wysokiego poziomu insuliny na narządy wewnętrzne i wywoływanych przez to chorobach znajdziesz pod tym linkiem.

Objawy insulinooporności: rogowacenie ciemne pod pachami (acanthosis nigricans). Rogowacenie ciemne insulinooporość objawy skórne. Rogowacenie ciemne skóry.
Jeden z charakterystycznych objawów insulinooporności – rogowacenie ciemne. Skóra pod pachą jest jak „welwetowa”.
Mark F. Brady, Prashanth Rawla, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons
Objawy insulinooporności: rogowacenie ciemne pod pachami (acanthosis nigricans). Rogowacenie ciemne insulinooporość objawy skórne. Rogowacenie ciemne skóry.
Rogowacenie ciemne (acanthosis nigricans) pod pachą.
Madhero88, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Rogowacenie ciemne możesz zauważyć na skórze niemal w każdym miejscu, ale najczęściej lokalizuje się: w okolicy pachwin, pod pachami, na tylnej części szyi oraz na łokciach, kostkach i twarzy

Objawy insulinooporności: rogowacenie ciemne na szyi (acanthosis nigricans). Rogowacenie ciemne insulinooporość objawy skórne. Rogowacenie ciemne skóry.
Rogowacenie ciemne na szyi.
Zdjęcie: Richard Ashton. Dermnetnz.org
Objawy insulinooporności: rogowacenie ciemne na kostkach (acanthosis nigricans). Rogowacenie ciemne insulinooporość objawy skórne. Rogowacenie ciemne skóry.
Rogowacenie ciemne na kostkach. Dermnetnz.org

3. Związek insulinooporności z łuszczycą

Obecnie łuszczyca uważana jest nie jedynie za chorobę skóry, ale za schorzenie ogólnoustrojowe. Pacjent z tą chorobą ma wysokie ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i metabolicznych, jak cukrzyca czy zespół metaboliczny2.

Z drugiej strony – nadwaga i otyłość zaostrzają łuszczycę.

Jak łatwo zauważyć, wspólnym mianownikiem wszystkich tych schorzeń jest przewlekły stan zapalny, wysoki poziom insuliny i insulinooporność.

Jeśli chorujesz na łuszczycę, zwłaszcza o ciężkim przebiegu, weź pod uwagę, że Twoja gospodarka insulinowa może być zaburzona. Do leczenia tej choroby dołącz odpowiednią dietę oraz ruch, szczególnie przy współistniejącej otyłości/nadwadze.

Łuszczyca na łokciu. Łuszczyca może współistniec z insulinoopornością. Insulinooporość objawy skórne. Insulinooporność objawy skórne.
Istnieje silny związek pomiędzy objawami łuszczycy i insulinooporności. Dlatego leczenie tej choroby, poza farmakoterapią, powinno obejmować również zmianę diety i aktywność fizyczną.
Zdjęcie: Haley Otman, CC BY 3.0, Wikimedia Commons

Sprawdź także: Jak wyleczyć nadciśnienie bez leków?

4. Insulinooporność i trądzik

Jeżeli zauważył_ś u siebie objawy trądziku, który pojawił się (lub stale się utrzymuje) w wieku dorosłym i słabo reaguje na leczenie, to należy wziąć pod uwagę jego związek z insulinoopornością.

Jakie mechanizmy mogą za tym przemawiać?

Po pierwsze, trądzik często jest objawem PCOS (zespołu policystycznych jajników), który powiązany jest z opornością tkanek na insulinę. Wówczas mogą towarzyszyć mu inne objawy, jak łojotok, łysienie, czy nadmierne owłosienie poza głową.

Zatem, jeśli jesteś kobietą i obserwujesz u siebie tego typu kompilację objawów, skonsultuj się z ginekologiem w celu diagnostyki.

Trądzik wieku dorosłego. Objaw insulinooporności. Insulinooporość objawy skórne. Insulinooporność objawy skórne.
Trądzik wieku dorosłego. Insulinooporność i objawy skórne pod postacią trądziku pospolitego mogą być powiązane.
Zdjęcie: Dermnetnz.org

Drugi mechanizm łączący insulinooporność z objawami trądziku związany jest z dietą3. Jedzenie, które powoduje wydzielanie dużych ilości insuliny, czyli niektóre produkty mleczne oraz wszystkie wysokowęglowodanowe, ma związek z tą chorobą skóry. Dlaczego?

Otóż, w dużym skrócie, insulina ma pośredni wpływ na nasilanie łojotoku skóry oraz opisane wcześniej działanie mitogenne, które prowadzi do powstawania zamkniętych zaskórników i wyprysków. Czyli wywołuje 2 z 3 głównych problemów powodujących trądzik.

Sprawdź także: Która dieta jest najlepsza przy insulinooporności?

5. Inne objawy skórne, przy których podejrzewa się insulinooporność

Hirsutyzm

Hirsutyzm to występujące u kobiet nadmierne owłosienie w okolicach typowo „męskich”.

Najczęstszą przyczyną objawów hirsutyzmu jest PCOS, rozwijający się m.in. w wyniku insulinooporności. Jednak u pacjentek bez PCOS – również częściej występuje obniżona tolerancja glukozy charakterystyczna dla wysokiego poziomu insuliny4.

PCOS: Insulinooporność i objawy hiperandrogenizmu: trądzik, hirsutyzm, łysienie. Insulinooporość objawy skórne. Insulinooporność objawy skórne.
Insulinooporność – objawy skórne: Hirsutyzm.
Zdjęcie: Dermnetnz.org
PCOS insulinooporność hirsutyzm u 17- letniej kobiety. Insulinooporność objawy skórne.
Nadmierne owłosienie na twarzy u 17-letniej kobiety z zespołem policystycznych jajników (PCOS).
Zdjęcie: Gacaferri Lumezi B, CC BY 3.0, Wikimedia Commons
Zespół Cushinga: nadmierne owłosienie (hirsutyzm) tułowia, insulinooporność, czerwone rozstępy, otyłość brzuszna.
Nadmierne owłosienie tułowia u kobiety (zespół Cushinga).
Zdjęcie: Ozlem Celik, CC BY 2.5, Wikimedia Commons
Hirsutyzm podudzi
Hirsutyzm na podudziach.
Zdjęcie: Dermnetnz.org

Sprawdź również: O czym świadczy wątroba o podwyższonej echogeniczności w USG?

Łysienie androgenowe

Łysienie androgenowe (AGA) to dziedziczne przerzedzenie włosów wywołane przez androgeny u osób z predyspozycjami genetycznymi. Jest to kolejne schorzenie, które może towarzyszyć kobietom z PCOS.

Łysienie w tej chorobie nie jest prawdopodobnie wywołane bezpośrednio przez insulinooporność, jednak wysoki poziom insuliny i w efekcie androgenów, może nasilać jego objawy.

Wyjątek stanowią młodzi mężczyźni z wczesnymi objawami łysienia (<35 rż.), u których istnieje związek AGA i insulinooporności5.

Łysienie androgenowe typu żeńskiego może być nasilane przez insulinooporność. Insulinooporność objawy skórne.
Łysienie androgenowe typu żeńskiego może być nasilane przez insulinooporność.
Zdjęcie: Dermnetnz.org
Łysienie androgenowe typu męskiego o wczesnym początku może współistnieć z insulinoopornością. Insulinooporość objawy skórne. Insulinooporność objawy skórne.
Mężczyzna <35 rż. z AGA należy do grupy ryzyka oporności na insulinę.
Zdjęcie: Dermnetnz.org

Miękkie brodawki skórne (acrochondra)

Jeśli zauważył_ś u siebie uszypułowane, miękkie, brązowe grudki, zlokalizowane na szyi, pod pachami, czy w pachwinie (patrz zdjęcie), to są to najprawdopodobniej acrochondra.

Często towarzyszą opisanemu wcześniej rogowaceniu ciemnemu.

W kilku badaniach naukowcy dostrzegli związek tych objawów z rozwojem insulinooporności, zespołu metabolicznego i cukrzycy6.

Miękkie brodawki skórne, acrochondra, jako objaw insulinooporności. Otyłość brzuszna często współistnieje z acrochondra. Insulinooporość objawy skórne. Insulinooporność objawy skórne.
Miękkie brodawki skórne (acrochondra).
Zdjęcie: Andréia de Almeida Tamega CC BY 2.0, via Wikimedia Commons

Trądzik odwrócony (acne inversa)

Trądzik odwrócony to przewlekła choroba skóry, w której mamy do czynienia z nawracającymi ropniami i bliznami.

Zmiany te można zauważyć głównie na skórze pod pachami oraz w okolicach pachwin, odbytowo-płciowych, krocza i karku. U osób z objawami tej choroby częściej rozwija się zespół metaboliczny, który jest efektem m.in. insulinooporności.

Rola insuliny w rozwoju trądziku odwróconego może być podobna, jak przy trądziku pospolitym.

Coraz więcej wyników badań wskazuje, że na złagodzenie objawów acne inversa ma wpływ stosowanie diety o niskim ładunku glikemicznym, unikanie produktów mlecznych oraz drożdży piwowarskich/piekarniczych7.

Trądzik odwrócony pod pachami (acne inversa) i insulinooporność. Otyłość brzuszna często współistnieje z tą chorobą. Insulinooporność objawy skórne.
Trądzik odwrócony pod pachami (dawniej Hidradenitis suppurativa)
Zdjęcie: Samuel Freire da Silva CC BY-SA 4.0.
Trądzik odwrócony pod pachami (hidradenitis suppurativa) ma związek z insulinoopornością. Otyłość brzuszna często współistnieje z tą chorobą.
Trądzik odwrócony (acne inversa) prowadzi do powstawania ropni i blizn. Dieta bogata w węglowodany i niektóre produkty mleczne zaostrza objawy choroby.
Zdjęcie: Dermnetnz.org

Czy to zawsze objawy insulinooporności?

Opisane przeze mnie wyżej objawy skórne i insulinooporność mają różne powiązania. Niektóre wynikają bezpośrednio z wysokiego poziomu insuliny, a w przypadku innych obserwujemy jedynie niejasną korelację i częstsze współwystępowanie jednego z drugim.

Jeśli zaobserwujesz u siebie któryś z nich, to nie wpadaj w panikę. Skonsultuj się z zaufanym lekarzem, aby rozwiać wątpliwości lub pogłębić diagnostykę w razie wskazań.

Pamiętaj też, że główną przyczyną insulinooporności jest nadwaga i otyłość (zwłaszcza brzuszna). A cała reszta jest najczęściej jej konsekwencją.

Dlatego, jeśli zdajesz sobie sprawę z istnienia tego problemu u siebie, to nie powinna Cię dziwić obecność wysokiego poziomu insuliny i związanych z tym objawów.

A co najwyżej zmotywować do wprowadzenia odpowiednich zmian do stylu życia 😉

Otyłość brzuszna zmniejszy się przy regularnych spacerach. Rogowacenie ciemne na skórze: na kostkach, na szyi, na łokciach, pod pachami.
Udało Ci się dotrzeć aż dotąd? Wobec tego na koniec jakieś bardziej kojące zdjęcie 😉
Zdjęcie: George Pearson

Zauważył_ś u siebie jakieś objawy insulinooporności?

Data wpisu: 23.08.2023 r.


Pamiętaj proszę, że artykuł ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Nie zastąpi osobistej konsultacji z zaufanym lekarzem. 

Bibliografia:

  1. „Otyłość i jej powikłania” pod red. Lucyna Ostrowska, Paweł Bogdański, Artur Mamcarz. PZWL, Wyd.I, 2021
  2. Napolitano M, Megna M, Monfrecola G. Insulin resistance and skin diseases. Scientific World Journal. 2015;2015:479354. doi: 10.1155/2015/479354. Epub 2015 Apr 21. PMID: 25977937; PMCID: PMC4419263.