Rumień nagły, Trzydniówka, Choroba szósta

Rumień nagły, trzydniówka, dawniej „choroba szósta”, to najczęstsza wysypka zakaźna u małych dzieci. Zazwyczaj przebiega łagodnie, jednak jej powikłanie dotykające nawet do 15% pacjentów, często kończy się przyjęciem do szpitala.

Spis treści:

1. Co to za choroba?
2. Zakaźność w trzydniówce
3. Objawy trzydniówki
4. Powikłania
5. Leczenie rumienia nagłego
6. Jak zapobiegać „trzydniówce”?
7. Z czym różnicować?

Pobierz bezpłatne Kompendium i dowiedz się, co oznacza wysoki cholesterol, trójglicerydy, apo B i inne wyniki lipidogramu. Oraz co z nim zrobić.

POBIERAM

1. Co to jest rumień nagły („trzydniówka”)?

Gorączka trzydniowa jest powszechnie występującą na całym świecie, łagodną infekcją wirusową. Jej potoczna nazwa, „trzydniówka”, nawiązuje do trwającej przez ok. 3 dni gorączki. Dawniej nazywana była także chorobą szóstą.

2. Zakaźność w rumieniu nagłym („trzydniówce”)

Winowajcy: wirusy opryszczki HHV-6, rzadziej HHV-7.

Źródło zakażenia: chorzy (zwłaszcza w czasie trwania gorączki) i zdrowi (patrz niżej). Wirusy przenoszą się poprzez kontakt bezpośredni, np. ze śliną.

Wiek chorych: głównie dzieci od 6 miesiąca do 3 roku życia, 90% dzieci choruje do 2 rż.

Okres wylęgania (od wniknięcia wirusa do pierwszych objawów): 9-10 dni dla HHV-6; natomiast dla HHV-7 – nieokreślony.

Sezonowość: cały rok

Szczepienie: brak

Zakaźność jest duża przed pojawieniem się i w trakcie trwania gorączki. Okres zaraźliwości jest trudny do ustalenia, ale okresowa zaraźliwość utrzymuje się prawdopodobnie przez całe życie.

Trwała odporność: powyżej 4 rż. obecność przeciwciał świadczących o przebytej infekcji stwierdza się praktycznie u 100% dzieci. Chociaż wirus nie znika całkowicie z organizmu, ale podobnie, jak przy ospie wietrznej, „chowa się” w komórkach w formie latentnej (uśpionej).

Do jego reaktywacji i ponownego rozwoju objawów może dochodzić w stanach znacznej immunosupresji (czyli osłabienia odporności), np. przy zakażeniu HIV, po przeszczepach narządów. Natomiast u pozostałych osób może reaktywować się pod postacią łupieżu różowego Giberta (choć zdania naukowców w tej kwestii są podzielone).

Sprawdź także: Insulinooporność i objawy skórne na zdjęciach.

3. Rumień nagły – objawy

Objawy występują u ok. 20% zakażonych dzieci, czyli aż 80% zakażeń ma przebieg bezobjawowy!

Dziecko może mieć podwyższoną temperaturę bez wysypki, jak i wysypkę bez gorączki.

Trzydniówka: Gorączka

Po okresie inkubacji u dziecka nagle pojawia się wysoka gorączka nawet powyżej 40^oC, która utrzymuje się 2-5 dni, przy dobrym stanie ogólnym dziecka.

Dodatkowo, mogą jej towarzyszyć:

• biegunka
• drażliwość
• charakterystyczny obrzęk powiek
• zaczerwienienie gardła z rumieniowymi grudkami Nagayamy

Następnie gorączka ustępuje i pojawia się wysypka (nie zawsze).

Grudki Nagayamy

Grudki Nagayamy są to rumieniowe zmiany na granicy podniebienia i języczka podniebiennego. Pojawiają się w początkowym okresie gorączkowym choroby i znikają przed pojawieniem się wysypki.

Sprawdź także: Poznaj 4 skuteczne sposoby leczenia stłuszczenia wątroby

Rumień nagły: Wysypka

Wysypka jest różowa, plamisto-grudkowa i utrzymuje się od kilku godzin do 3 dni.

Początkowo obejmuje tułów, następnie pojawia się na twarzy i kończynach. Plamki są w poziomie skóry lub lekko uniesione (wystające nad skórę) i mogą być otoczone jasnym „halo”, czyli otoczką :).

Rumień nagły: Inne objawy

Dodatkowo, wśród innych objawów możesz zaobserwować:

• Powiększenie szyjnych i potylicznych węzłów chłonnych
• Zapalenie ucha środkowego
• biegunkę

Zobacz również: Jak wyleczyć cukrzycę t.2 i odstawić leki?

4. Powikłania rumienia nagłego

1. Drgawki gorączkowe są najczęstszym powikłaniem choroby, gdyż współistnieją z gorączką w aż 10-15% przypadków. Zawsze budzą silny niepokój rodziców i tym samym skłaniają do szukania pilnej pomocy, co często prowadzi do zgłoszenia się do szpitala. Napady są krótkie i nie są niebezpieczne, jeśli jednak zaobserwujesz je u chorego dziecka, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Objawy mogą obejmować:
   • Utratę przytomności
   • Szarpiące lub drgające ruchy ramion, nóg lub twarzy przez 2 do 3 minut
   • Mokre lub zabrudzone spodnie u nieprzytomnego dziecka, które korzysta już z toalety
   • Drażliwość
2. Zapalenie mózgu – bardzo rzadko

Zobacz również: Dieta keto a niedoczynność tarczycy – czy może pomóc w leczeniu?

5. Leczenie rumienia nagłego („trzydniówki”)

Choroba nie wymaga leczenia przyczynowego, ponieważ ustępuje sama.

Dlatego wystarczy zastosowanie leczenia objawowego:

1. Obniżaj temperaturę dziecka lekami przeciwgorączkowymi (paracetamol i/lub ibuprofen) w celu zapobiegania drgawkom gorączkowym
2. Pilnuj nawodnienia dziecka, zwłaszcza jeśli choroba dodatkowo przebiega z biegunką
3. Kochaj, przytulaj, głaskaj 🙂

6. Jak zapobiegać trzydniówce?

Nie ma takiej potrzeby, ani prawdę mówiąc możliwości, ponieważ do infekcji prędzej czy później dojdzie u każdego. Choć nie zawsze przebiega ona w pełni objawowo i może nie zostać rozpoznana jako trzydniówka.

7. Z czym różnicować rumień nagły?

• Inne przyczyny gorączki
• Wysypkę: szkarlatyna, różyczka, odra, choroby enterowirusowe, wysypki polekowe i inne

Data wpisu: 11.04.2023 r.

Pamiętaj proszę, że artykuł ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Nie zastąpi osobistej konsultacji z zaufanym lekarzem. 

Bibliografia:

1. „Choroby zakaźne u dzieci” Red. naukowa: Carol J. Baker. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010
2. „Atlas chorób zakaźnych dzieci” Irma Kacprzak-Bergman, Leszek Szenborn. Urban & Partner, Wrocław 2006
3. „Atlas wysypek u dzieci” Magdalena Okarska-Napierała, Mirosława Kuchciak-Brancewicz, Ernest Kuchar. Medical Tribune Polska 2022
4. „Choroby zakaźne i pasożytnicze u dzieci” Zbigniew Rudkowski. PZWL 2001
5. Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu pokarmowego. Pod redakcją Walerii Hryniewicz, Piotra Albrechta, Andrzeja Radzikowskiego. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków 2016
6. „Choroby skóry u dzieci” Pediatria po dyplomie. Monografia.