Rumień nagły, czyli potocznie „trzydniówka” to najczęstsza wysypka zakaźna u małych dzieci. Zazwyczaj przebiega łagodnie, jednak jej powikłanie dotykające nawet do 15% pacjentów, często kończy się przyjęciem do szpitala.
1. Co to jest rumień nagły („trzydniówka”)?
Gorączka trzydniowa jest powszechnie występującą na całym świecie, łagodną infekcją wirusową. Jej potoczna nazwa, „trzydniówka”, nawiązuje do trwającej przez ok. 3 dni gorączki.
2. Zakaźność w rumieniu nagłym („trzydniówce”)
Winowajcy: wirusy opryszczki HHV-6, rzadziej HHV-7.
Źródło zakażenia: chorzy (zwłaszcza w czasie trwania gorączki) i zdrowi (patrz niżej). Wirusy przenoszą się poprzez kontakt bezpośredni, np. ze śliną
Wiek chorych: głównie dzieci od 6 miesiąca do 3 roku życia, 90% dzieci choruje do 2 rż.
Okres wylęgania (od wniknięcia wirusa do pierwszych objawów): 9-10 dni dla HHV-6; HHV-7 – nieokreślony.
Sezonowość: cały rok
Szczepienie: brak
Zdjęcie: National Cancer Institute
Zakaźność: duża przed pojawieniem się i w trakcie trwania gorączki. Okres zaraźliwości jest trudny do ustalenia, okresowa zaraźliwość utrzymuje się prawdopodobnie przez całe życie.
Trwała odporność: powyżej 4 rż. obecność przeciwciał świadczących o przebytej infekcji stwierdza się praktycznie u 100% dzieci. Wirus nie znika całkowicie z organizmu, ale podobnie, jak przy ospie wietrznej, „chowa się” w komórkach w formie latentnej (uśpionej). Do jego reaktywacji i ponownego rozwoju objawów może dochodzić w stanach znacznej immunosupresji, np. przy zakażeniu HIV, po przeszczepach narządów. U pozostałych osób może reaktywować się pod postacią łupieżu różowego Giberta (choć zdania naukowców w tej kwestii są podzielone).
Sprawdź także: Które objawy insulinooporności są widoczne na skórze?
3. Rumień nagły – objawy
Objawy występują u ok. 20% zakażonych dzieci. Możliwy jest przebieg z podwyższoną temperaturą bez wysypki, jak i z wysypką bez gorączki.
Trzydniówka: Gorączka
Po okresie inkubacji, u dziecka nagle pojawia się wysoka gorączka nawet powyżej 40oC, która utrzymuje się 2-5 dni, przy dobrym stanie ogólnym dziecka.
Może jej towarzyszyć:
- biegunka
- drażliwość
- charakterystyczny obrzęk powiek
- zaczerwienienie gardła z rumieniowymi grudkami Nagayamy
Następnie gorączka ustępuje i pojawia się wysypka (nie zawsze).
Grudki Nagayamy
Zdjęcie: Miyamoto M, Ishii J, Yoshihara S. An 11-month-old boy with uvulo-palatoglossal junctional ulcers. Paediatr Child Health. 2021 Aug 3
Sprawdź także: Poznaj 4 skuteczne sposoby leczenia stłuszczenia wątroby
Rumień nagły: Wysypka
Wysypka jest różowa, plamisto-grudkowa i utrzymuje się od kilku godzin do 3 dni. Początkowo obejmuje tułów, następnie twarz i kończyny. Plamki w poziomie skóry lub lekko uniesione (wystające nad skórę), mogą być otoczone jasnym halo.
Rumień nagły: Inne objawy
Wśród innych objawów możesz obserwować:
- Powiększenie szyjnych i potylicznych węzłów chłonnych
- Zapalenie ucha środkowego
- biegunka
Zobacz również: Leczenie naturalne Helicobacter pylori. Jak leczyć dzieci i kobiety w ciąży?
4. Powikłania rumienia nagłego
- Drgawki gorączkowe to najczęstsze powikłanie choroby. Współistnieją z gorączką w ok. 10-15% przypadków. Zawsze budzą silny niepokój rodziców i tym samym skłaniają do szukania pilnej pomocy, co często kończy się hospitalizacją. Napady są krótkie i nie są niebezpieczne, jeśli jednak zaobserwujesz je u chorego dziecka, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Objawy mogą obejmować:
- Utratę przytomności
- Szarpiące lub drgające ruchy ramion, nóg lub twarzy przez 2 do 3 minut
- Mokre lub zabrudzone spodnie u nieprzytomnego dziecka, które korzysta już z toalety
- Drażliwość
- Zapalenie mózgu – bardzo rzadko
5. Leczenie rumienia nagłego („trzydniówki”)
Choroba nie wymaga leczenia przyczynowego, ponieważ ustępuje sama.
W leczeniu objawowym:
- Obniżaj temperaturę dziecka lekami przeciwgorączkowymi (paracetamol i/lub ibuprofen) w celu zapobiegania drgawkom gorączkowym
- Pilnuj nawodnienia dziecka, zwłaszcza jeśli choroba dodatkowo przebiega z biegunką
- Kochaj, przytulaj, głaskaj 🙂
Dołącz do czytelników newslettera i odbierz mini e-book z przepisami na Napoje wspomagające leczenie Helicobacter pylori, ze składnikami o udowodnionym naukowo zwalczaniu bakterii.
6. Jak zapobiegać trzydniówce?
Nie ma takiej potrzeby, ani prawdę mówiąc możliwości. Do infekcji prędzej czy później dojdzie u każdego, choć nie zawsze przebiega w pełni objawowo i może nie zostać rozpoznana jako trzydniówka.
Sprawdź także: Jak nie przejmować się krzywdzącymi ocenami?
7. Z czym różnicować rumień nagły?
- Inne przyczyny gorączki
- Wysypkę: szkarlatyna, różyczka, odra, choroby enterowirusowe, wysypki polekowe i inne
Data wpisu: 11.04.2023 r.
Pamiętaj proszę, że artykuł ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Nie zastąpi osobistej konsultacji z zaufanym lekarzem.
Bibliografia:
- „Choroby zakaźne u dzieci” Red. naukowa: Carol J. Baker. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010
- „Atlas chorób zakaźnych dzieci” Irma Kacprzak-Bergman, Leszek Szenborn. Urban & Partner, Wrocław 2006
- „Atlas wysypek u dzieci” Magdalena Okarska-Napierała, Mirosława Kuchciak-Brancewicz, Ernest Kuchar. Medical Tribune Polska 2022
- „Choroby zakaźne i pasożytnicze u dzieci” Zbigniew Rudkowski. PZWL 2001
- Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu pokarmowego. Pod redakcją Walerii Hryniewicz, Piotra Albrechta, Andrzeja Radzikowskiego. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków 2016
- „Choroby skóry u dzieci” Pediatria po dyplomie. Monografia.