Rumień nagły, Trzydniówka, Choroba szósta

Rumień nagły, trzydniówka, dawniej „choroba szósta”, to najczęstsza wysypka zakaźna u małych dzieci. Zazwyczaj przebiega łagodnie, jednak jej powikłanie dotykające nawet do 15% pacjentów, często kończy się przyjęciem do szpitala.

Spis treści:

1. Co to za choroba?
2. Zakaźność w trzydniówce
3. Objawy trzydniówki
4. Powikłania
5. Leczenie rumienia nagłego
6. Jak zapobiegać „trzydniówce”?
7. Z czym różnicować?

Dołącz do czytelników newslettera i odbierz bezpłatne Kompendium, które pomoże Ci zrozumieć, co właściwie mówi Twój wynik lipidogramu. I co z tym zrobić.

CHCĘ KOMPENDIUM

1. Co to jest rumień nagły („trzydniówka”)?

Gorączka trzydniowa jest powszechnie występującą na całym świecie, łagodną infekcją wirusową. Jej potoczna nazwa, „trzydniówka”, nawiązuje do trwającej przez ok. 3 dni gorączki. Dawniej nazywana była także chorobą szóstą.

2. Zakaźność w rumieniu nagłym („trzydniówce”)

Winowajcy: wirusy opryszczki HHV-6, rzadziej HHV-7.

Źródło zakażenia: chorzy (zwłaszcza w czasie trwania gorączki) i zdrowi (patrz niżej). Wirusy przenoszą się poprzez kontakt bezpośredni, np. ze śliną.

Wiek chorych: głównie dzieci od 6 miesiąca do 3 roku życia, 90% dzieci choruje do 2 rż.

Okres wylęgania (od wniknięcia wirusa do pierwszych objawów): 9-10 dni dla HHV-6; natomiast dla HHV-7 – nieokreślony.

Sezonowość: cały rok

Szczepienie: brak

Zakaźność jest duża przed pojawieniem się i w trakcie trwania gorączki. Okres zaraźliwości jest trudny do ustalenia, ale okresowa zaraźliwość utrzymuje się prawdopodobnie przez całe życie.

Trwała odporność: powyżej 4 rż. obecność przeciwciał świadczących o przebytej infekcji stwierdza się praktycznie u 100% dzieci. Chociaż wirus nie znika całkowicie z organizmu, ale podobnie, jak przy ospie wietrznej, „chowa się” w komórkach w formie latentnej (uśpionej).

Do jego reaktywacji i ponownego rozwoju objawów może dochodzić w stanach znacznej immunosupresji (czyli osłabienia odporności), np. przy zakażeniu HIV, po przeszczepach narządów. Natomiast u pozostałych osób może reaktywować się pod postacią łupieżu różowego Giberta (choć zdania naukowców w tej kwestii są podzielone).

Sprawdź także: Insulinooporność i objawy skórne na zdjęciach.

3. Rumień nagły – objawy

Objawy występują u ok. 20% zakażonych dzieci, czyli aż 80% zakażeń ma przebieg bezobjawowy!

Dziecko może mieć podwyższoną temperaturę bez wysypki, jak i wysypkę bez gorączki.

Trzydniówka: Gorączka

Po okresie inkubacji u dziecka nagle pojawia się wysoka gorączka nawet powyżej 40^oC, która utrzymuje się 2-5 dni, przy dobrym stanie ogólnym dziecka.

Dodatkowo, mogą jej towarzyszyć:

• biegunka
• drażliwość
• charakterystyczny obrzęk powiek
• zaczerwienienie gardła z rumieniowymi grudkami Nagayamy

Następnie gorączka ustępuje i pojawia się wysypka (nie zawsze).

Grudki Nagayamy

Grudki Nagayamy są to rumieniowe zmiany na granicy podniebienia i języczka podniebiennego. Pojawiają się w początkowym okresie gorączkowym choroby i znikają przed pojawieniem się wysypki.

Sprawdź także: Poznaj 4 skuteczne sposoby leczenia stłuszczenia wątroby

Rumień nagły: Wysypka

Wysypka jest różowa, plamisto-grudkowa i utrzymuje się od kilku godzin do 3 dni.

Początkowo obejmuje tułów, następnie pojawia się na twarzy i kończynach. Plamki są w poziomie skóry lub lekko uniesione (wystające nad skórę) i mogą być otoczone jasnym „halo”, czyli otoczką :).

Rumień nagły: Inne objawy

Dodatkowo, wśród innych objawów możesz zaobserwować:

• Powiększenie szyjnych i potylicznych węzłów chłonnych
• Zapalenie ucha środkowego
• biegunkę

Zobacz również: Jak wyleczyć cukrzycę t.2 i odstawić leki?

4. Powikłania rumienia nagłego

1. Drgawki gorączkowe są najczęstszym powikłaniem choroby, gdyż współistnieją z gorączką w aż 10-15% przypadków. Zawsze budzą silny niepokój rodziców i tym samym skłaniają do szukania pilnej pomocy, co często prowadzi do zgłoszenia się do szpitala. Napady są krótkie i nie są niebezpieczne, jeśli jednak zaobserwujesz je u chorego dziecka, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Objawy mogą obejmować:
   • Utratę przytomności
   • Szarpiące lub drgające ruchy ramion, nóg lub twarzy przez 2 do 3 minut
   • Mokre lub zabrudzone spodnie u nieprzytomnego dziecka, które korzysta już z toalety
   • Drażliwość
2. Zapalenie mózgu – bardzo rzadko

Zobacz również: Dieta keto a niedoczynność tarczycy – czy może pomóc w leczeniu?

5. Leczenie rumienia nagłego („trzydniówki”)

Choroba nie wymaga leczenia przyczynowego, ponieważ ustępuje sama.

Dlatego wystarczy zastosowanie leczenia objawowego:

1. Obniżaj temperaturę dziecka lekami przeciwgorączkowymi (paracetamol i/lub ibuprofen) w celu zapobiegania drgawkom gorączkowym
2. Pilnuj nawodnienia dziecka, zwłaszcza jeśli choroba dodatkowo przebiega z biegunką
3. Kochaj, przytulaj, głaskaj 🙂

6. Jak zapobiegać trzydniówce?

Nie ma takiej potrzeby, ani prawdę mówiąc możliwości, ponieważ do infekcji prędzej czy później dojdzie u każdego. Choć nie zawsze przebiega ona w pełni objawowo i może nie zostać rozpoznana jako trzydniówka.

7. Z czym różnicować rumień nagły?

• Inne przyczyny gorączki
• Wysypkę: szkarlatyna, różyczka, odra, choroby enterowirusowe, wysypki polekowe i inne

Data wpisu: 11.04.2023 r.

Pamiętaj proszę, że artykuł ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Nie zastąpi osobistej konsultacji z zaufanym lekarzem. 

Bibliografia:

1. „Choroby zakaźne u dzieci” Red. naukowa: Carol J. Baker. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010
2. „Atlas chorób zakaźnych dzieci” Irma Kacprzak-Bergman, Leszek Szenborn. Urban & Partner, Wrocław 2006
3. „Atlas wysypek u dzieci” Magdalena Okarska-Napierała, Mirosława Kuchciak-Brancewicz, Ernest Kuchar. Medical Tribune Polska 2022
4. „Choroby zakaźne i pasożytnicze u dzieci” Zbigniew Rudkowski. PZWL 2001
5. Rekomendacje postępowania w pozaszpitalnych zakażeniach układu pokarmowego. Pod redakcją Walerii Hryniewicz, Piotra Albrechta, Andrzeja Radzikowskiego. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków 2016
6. „Choroby skóry u dzieci” Pediatria po dyplomie. Monografia.