Twój wynik pokazuje zbyt wysoki poziom insuliny po 2 godzinach po obciążeniu glukozą lub na czczo? Zastanawiasz się, czy przejąć się tym faktem, czy raczej rzucić wynik w kąt, bo przecież nic Cię nie boli…

W poprzednim poście opisałam, jak działa insulina, w jaki sposób jej wysoki poziom wpływa na tycie, a także jak otyłość wywołuje insulinooporność.

Z tego wpisu dowiesz się, czym grozi wysoki poziom insuliny i insulinooporność, jak wpływa na poszczególne narządy oraz dlaczego odpowiada za większość chorób cywilizacyjnych, które dotykają coraz to więcej osób na całym świecie.

Pobierz bezpłatne Kompendium i dowiedz się, co oznacza wysoki cholesterol, trójglicerydy, apo B i inne wyniki lipidogramu. Oraz co z nim zrobić

1. Wysoki poziom insuliny i insulinooporność a rozwój cukrzycy

Stosunkowo najprościej wytłumaczyć fakt, że zaburzenia wydzielania insuliny przez trzustkę prowadzą do rozwoju cukrzycy.

Być może kojarzysz tę chorobę bardziej z niedoborem tego hormonu, co faktycznie ma miejsce przy cukrzycy typu 1. Inaczej jest jednak w przypadku cukrzycy t.2, jednej z epidemii naszych czasów.

Sprawdź także: Cukrzycę i stan przedcukrzycowy można wycofać! Poznaj TOW


Stan przedcukrzycowy, cukier, hiperglikemia, cukrzyca t 2

Rozwój cukrzycy typu 2 poprzedzają:

  • zbyt wysoki poziom insuliny i glukozy (widoczny w badaniu na czczo lub po 2 godzinach po obciążeniu glukozą)
  • insulinooporność

Tak objawia się stan przedcukrzycowy.


Również w początkowym okresie już rozwiniętej cukrzycy, wciąż mamy do czynienia z nadprodukcją insuliny.

Trzustka próbuje w ten sposób wywołać taką samą odpowiedź na działanie hormonu w komórkach (gł. mięśniowych), mających za zadanie uporać się z nadmiarem glukozy we krwi. Komórkach, które to coraz bardziej mają swoje zadanie w nosie.

Dlaczego tak się dzieje, opisałam w poście podlinkowanym we wstępie, do przeczytania którego serdecznie Cię zachęcam 😉 A teraz przyjrzyjmy się, jak na tę zawieruchę reaguje wątroba.

Sprawdź także: Najlepsza dieta przy wysokim poziomie insuliny i insulinooporności

2. Wysoki poziom insuliny i insulinooporność a stłuszczenie wątroby

Ano niezbyt roztropnie. Stopniowo rozwija bowiem stłuszczenie wątroby (NAFLD/MAFLD).


Wiewiórka z orzeszkami w policzkach. Wysoki poziom insuliny i insulinooporność przyczyniają się do powstania atłuszczenie wątroby.

Stłuszczenie wątroby pojawia się, kiedy minimum 5% komórek tego narządu (hepatocytów) nagromadziło za dużo cząsteczek tłuszczów (trójglicerydów i kwasów tłuszczowych).


Jednym z głównych mechanizmów tej nadprodukcji, zaraz obok nadmiaru fruktozy w diecie, jest właśnie insulinooporność.

Niewydolna tkanka tłuszczowa nie mieszcząca już swoich zapasów, zaczyna je po cichu wyrzucać.

Z prądem krwi, pakunki zawierające wolne kwasy tłuszczowe płyną do wątroby, gdzie już i tak powstaje ich za dużo.

Przepełnione tłuszczem hepatocyty stają się w efekcie jeszcze bardziej oporne na insulinę i mniej reagujące na wyższe poziomy glukozy, więc trzustka produkuje jeszcze więcej insuliny1

Dziewczyna z nadwagą je pączka i pije kawę w barze. Cukrzyca, stłuszczenie wątroby, insulinooporność i inne choroby metaboliczne napędzają się razem w błędnym kole.
Cukrzyca, stłuszczenie wątroby, insulinooporność i inne choroby metaboliczne napędzają się razem w błędnym kole.
Zdjęcie: Karsten Winegeart

Sprawdź także: 4 skuteczne sposoby leczenia stłuszczenia wątroby

Komórki wątrobowe słabiej radzą sobie też ze sprzątaniem krwi z krążących w niej lipidów, jednocześnie robiąc tam jeszcze większe zamieszanie. A to prowadzi nas, do kolejnego punktu, którym jest…

3. Dyslipidemia i miażdżyca

Mocno pogubiona w sytuacji i nie mająca pełnego rozeznania, na temat tego co się właściwie dzieje wątroba, zaczyna produkować coraz więcej trójglicerydów i VLDL (lipoproteina o bardzo małej gęstości)2.

Chce się w ten sposób uwolnić z nadmiaru zalegających tłuszczy. Nie wie jednak, że otwiera tym kolejną puszkę Pandory.

Dlaczego?

Ponieważ VLDL to taki lipidowy Janosik, który bogatemu zabiera, a ubogiemu daje.

Tylko, że w świecie cholesterolów i spółki nie oznacza to, bynajmniej, nic dobrego… Ponieważ rolę bogatego spełnia tutaj HDL (tzw. „dobry cholesterol”), a biednego LDL (ten „zły”).

Juraj Janosik, słowacki rozbójnik karpacki
Juraj Janosik i zbyt wysoki poziom insuliny w organizmie to niezdrowe połączenie 😉
Zdjęcie: Ben Skála, CC BY-SA 3.0

Dochodzi do wybuchowej mieszanki zwanej dyslipidemią aterogenną, czyli takich zaburzeń lipidowych, które bardzo mocno wpływają na rozwój miażdżycy w tętnicach.


Na dyslipidemię aterogenną składają się:

  • wysoki poziom TG – trójglicerydów
  • niski poziom HDL
  • powstawanie małych gęstych cząsteczek LDL – tzw. sdLDL

A skoro o miażdżycy mowa, to możemy przejść do kolejnego punktu…

4. Wysoki poziom insuliny i insulinooporność przyczyną chorób serca i naczyń

Jak już zapewne zauważył_ś, wpływ insulinooporności na różne narządy, układa nam się w pewien charakterystyczny schemat stopniowej demolki, który nazywamy zespołem metabolicznym.

W jego skład wchodzą opisane powyżej zaburzenia lipidowe, węglowodanowe, wątrobowe, a także otyłość trzewna i nadciśnienie.

Wszystkie te zaburzenia z osobna, a w połączeniu to już wybitnie, zwiększają tzw. ryzyko sercowo-naczyniowe.

Czyli prawdopodobieństwo, że w skutek ich powikłań, zachorujesz na choroby serca i/lub naczyń krwionośnych, jak np.:

  • zawał serca
  • chorobę niedokrwienną serca
  • udar mózgu
  • nadciśnienie tętnicze (jeśli jeszcze go nie ma)
  • śmierć z powodu nagłych zdarzeń sercowo-naczyniowych
Model serca i przekrój mózgu zdrowego i po udarze. Wysoki poziom insuliny i insulinooporność prowadzą do rozwoju zespołu metabolicznego, który zwiększa ryzyko chorób serca i naczyń krwionośnych.
Choroby związane z insulinoopornością i wysokim poziomem insuliny składają się na zespół metaboliczny, który zwiększa ryzyko chorób serca i naczyń krwionośnych.
Zdjęcie: Robina Weermeijer

Sprawdź także: Jak wyleczyć nadciśnienie bez leków?

5. Insulinooporność i PCOS

Zespół policystycznych jajników (polycystic ovary syndrome, PCOS) to najczęstsza przyczyna zaburzeń płodności u kobiet oraz kolejna choroba mająca związek z wysokim poziomem insuliny3.

Insulinooporność obecna jest zarówno u kobiet z prawidłową, jak i nadmierną masą ciała z PCOS, a czynniki dziedziczne odgrywają bardzo dużą rolę w jej rozwoju.

W jaki sposób insulina broi w tym przypadku?

Ano w taki, że komórki na obwodzie jajników, bez względu na to co dzieje się w reszcie ciała, odpowiadają na insulinę prawidłowo. A że jest jej za dużo, to adekwatnie do tego, reagują w sposób wzmożony:

  • zbyt intensywnie rosną
  • produkują za dużo androgenów, czyli „męskich” hormonów steroidowych
Zespół policystycznych jajników PCOS w USG. Zespół policystycznych jajników w USG. Wiele drobnych pęcherzyków na obwodzie jajnika ("sznur pereł") przypominających czarne dziury. Insulinooporność powoduje zespół policystycznych jajników.
Zespół policystycznych jajników w USG. Wiele drobnych pęcherzyków na obwodzie jajnika („sznur pereł”) przypominających czarne dziury (strzałki).

A że, jak wiadomo, „co za dużo, to niezdrowo”, takie szaleństwa nie pozostają bez echa, czyli objawów w postaci problemów z płodnością o różnym nasileniu oraz efektów działania androgenów (nadmierne owłosienie, trądzik, łysienie).

6. Insulinooporność a choroba Alzheimera

Jak pokazują badania, insulina ma wpływ na funkcje poznawcze, takie jak procesy uczenia się i pamięci. Insulinooporność i cukrzyca typu 2 związane są z większym ryzykiem chorób neurodegeneracyjnych, czyli np. choroby Alzeimera.

Aż 80% osób z tym schorzeniem choruje jednocześnie na cukrzycę lub ma nieprawidłową tolerancję glukozy4.

Dokładna rola insuliny w mózgu nie jest w pełni poznana, ale to co wiemy o jej działaniu, w wielkim skrócie można ująć jako:

  • stymulowanie wzrostu, naprawy i ochrony neuronów
  • pilnowanie by miały energię do pracy (metabolizm energetyczny)
  • pilnowanie aby odpowiednio się ze sobą komunikowały i zrzeszały przekazując informacje (neuroplastyczność, wpływ na zawartość neurometabolitów)

Wysoki poziom insuliny i insulinooporność powodują zaburzenia tych procesów i leżą u podłoża rozwijania się chorób otępiennych.

Wysoki poziom insuliny i insulinooporność a choroba Alzheimera
Aż 80% chorych na chorobę Alzheimera ma nieprawidłową tolerancję glukozy.

7. Wysoki poziom insuliny a nowotwory

Jednym z efektów działania insuliny jest jej działanie mitogenne. Co to znaczy? Jest to pobudzanie komórek do podziałów, namnażania oraz chętnej reakcji na czynniki wzrostowe i stymulację wątroby do ich produkcji (np. IGF-1).

Jak już wiesz, przy insulinooporności problemem jest zbyt wysoki poziom insuliny, a co za tym idzie – silniejsze pobudzanie komórek do wzrostu i rozmnażania.

Wpływ mitogenny stanowi przyczynę rozwoju nie tylko takich „błahych” chorób, jak trądzik5, ale również wielu nowotworów6, na każdym stadium ich rozwoju (od pojawienia się po większe ryzyko nawrotu).

Hiperinsulinemia jest związana z większym ryzykiem:

  • raka piersi7
  • raka endometrium (stosunkowo częsty u pacjentek z PCOS)
  • raka jajnika
  • raka prostaty8
  • raka wątrobowokomórkowego9
  • zgonu z powodu raka trzustki10 i piersi
  • progresji od przełyku Barretta do gruczolakoraka przełyku11
  • raka nerki
  • raka jelita grubego
  • raka pęcherzyka i przewodów żółciowych

Sprawdź również: Te objawy skórne wywołuje insulinooporność – zauważył_ś je u siebie?

Puk Puk! Ja tylko z wynikiem…

Jak widzisz, insulinooporność to nie tylko nowy wymysł naszych czasów, ale poważne zaburzenie metabolizmu, które prowadzi do szeregu chorób zapętlających się wspólnie w błędnym kole.

Niektórzy pacjenci denerwują się, że przyszli na wizytę tylko z wynikiem nieco zbyt wysokiego poziomu glukozy lub insuliny po 2 godzinach po obciążeniu w teście, a wychodzą z rozpoznaniem kilku chorób i jeszcze uwagą o nadwadze!

A przecież weszli zdrowi…


Brak świadomości choroby, to nie zdrowie.

To brak świadomości choroby.


Niestety. Jeśli w Twoim domu pękła rura, to nie wystarczy zająć się kupieniem zestawu misek do podstawiania pod przeciek. Trzeba zakręcić wodę, wymienić rurę, sprawdzić czy są inne zagrożenia, powycierać podłogę, być może przemalować ścianę i usunąć inne szkody.

Dopiero wtedy możesz uznać, że posprzątał_ś ten bałagan.

wysoki poziom insuliny po 2 godzinach obciążenia
Wykonał_ś krzywą cukrową, a poziom insuliny lub glukozy na czczo/po 2 godzinach po obciążeniu jest za wysoki? Lepiej nie urządzaj się w zalanym domu 😉
Zdjęcie: Jakob Owens

Data wpisu: 16.08.2023 r.


Pamiętaj proszę, że artykuł ma charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Nie zastąpi osobistej konsultacji z zaufanym lekarzem. 

Bibliografia:

  1. „Otyłość i jej powikłania” pod red. Lucyna Ostrowska, Paweł Bogdański, Artur Mamcarz. PZWL, Wyd.I, 2021
  2. Pubmed